Het blijkt dat In Hilvarenbeek bijzondere penningen bewaard worden. Twee weken geleden berichtte de Heemkundige Kring over penningen die José Oving-Steenbekkers ons aanreikte. Jan Leermakers uit de Biest reageerde daarop met informatie over een penning die juist deze week aandacht verdient.

De fraaie bronzen penning was van zijn broer Jos die in 1964 bij een motorongeluk om het leven kwam. Op de penning staat de bijzondere tekst: “maar geest brak wet en stelde op de geslagen bres de mens”. Zonder de context zijn het moeilijk te begrijpen woorden. De volledige tekst van de dichter A. Roland Holst waar de regels uit zijn gehaald staat op de binnenkant van de gedenkmuur die onderdeel is van het Nationaal Monument op de Dam. Het monument werd op 4 mei 1956 onthuld door koningin Juliana. Het is het symbool van het respect van de bevolking voor de Nederlandse slachtoffers van oorlog en van vredesmissies en van nationale eenheid. De 22 meter hoge zuil en de beelden zijn de blikvangers van het monument. Minder bekend is dat in de gedenkmuur twaalf urnen zijn geplaatst. Zij bevatten aarde van locaties waar mensen tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gemarteld en vermoord. In de Brabantse urn zit zand van de fusilladeplaats bij Kamp Vught.
Tijdens de plechtige onthulling van het nationaal monument werden de urnen naar de Dam gebracht door kinderen van in de oorlog omgekomen verzetslieden. De vijftienjarige Jos Leermakers uit Biest-Houtakker was gekozen om samen met drie andere Brabantse jongeren dit deel van de ceremonie uit voeren. Hij was in gezelschap van Arnolda Veeneman, dochter van de vermoorde burgemeester van Son en Breugel, Erna van Veen uit Bergen op Zoom en Henricus Corstens, zoon van een omgekomen Helmondse notarisklerk. Zij ontvingen zoals alle genodigden bij de onthulling van het Nationaal Monument een bronzen gedenkpenning. Jos Leermakers was gekozen omdat zijn vader Piet Leermakers op 7 september 1944  bij zijn woning in Biest-Houtakker lafhartig werd vermoord door Duitse politie. Piet Leermakers speelde een centrale rol in de hulpverlening aan onderduikers. Vroeg in de ochtend van 7 september stopte een Duitse overvalwagen voor het huis van de familie Leermakers. Piet en de Wageningse student Jan van Dongen probeerden aan de achterkant van het huis te ontsnappen, maar ze werden in de tuin zonder proces geëxecuteerd. Piet is 43 jaar geworden; Jan 25 jaar. Piet liet een weduwe met acht jonge kinderen achter. Voor hen was de ellende nog niet voorbij, want kort daarna staken Duitse militairen hun huis en omliggende boerderijen in brand, omdat ze het zicht belemmeren. De moord is nooit opgehelderd. De Heemkundige Kring plaatste een foto van de gedenksteen in de gevel van het huis op de voorkant van het tijdschrift van de kring bij de viering van 75 jaar bevrijding van Hilvarenbeek c.s. in oktober vorig jaar.

Jos Leermakers is te zien op een foto die de heemkundige kring ontdekte in het Stadsarchief van Amsterdam. Hij werd herkend door zijn broer Jan die de foto nooit gezien had. Penning en foto zijn nu met elkaar verbonden.

Blijf vragen stellen (of interessante info geven) aan de heemkundige kring Ionannes Goropius Becanus. Bijvoorbeeld over wie uw voorouders zijn. Geef ons de gegevens van een voorvader of -moeder die vóór 1910 is geboren en wij gaan aan de slag. Dus voornamen, achternaam, geboortedatum, geboorteplaats. Buiten Hilvarenbeek of Diessen is geen bezwaar. Waar woonden uw voorouders? Geef ons zoveel mogelijk informatie en wij gaan op zoek naar de antwoorden.
Hebt u vragen over de geschiedenis van Hilvarenbeek of Diessen? Wij gaan op zoek naar het antwoord. Het kan bijvoorbeeld gaan over bedrijvigheid (hoeveel schoenfabrieken waren er?) maar ook over de geschiedenis van gebouwen, buurten, organisaties, mensen, etc. Stuur uw vragen aan: hkksecretaris@gmail.com